W kontaktach z projektodawcami często powtarzają się pytania o proces naboru, o jego przebieg, czas oczekiwania na decyzję oraz o sposób oceny i weryfikacji projektów.
Tytułem wstępu jedno wyjaśnienie – proces naboru projektów do instrumentu Wejście Kapitałowe nie ma charakteru konkursowego. Sam instrument zaś nie stanowi wsparcia bezzwrotnego (jak dotacja). Wejście Kapitałowe jest instrumentem inwestorskim, który polega na inwestowaniu kapitału w przedsiębiorstwa w zamian za nabycie części ich udziałów lub akcji. Sam procedura naboru w ramach instrumentu Wejście Kapitałowe przypomina bardziej proces nawiązywania relacji biznesowej, w którym obydwie strony stopniowo się poznają, przedstawiają swoje oczekiwania i sprawdzają czy będą w stanie nawiązać trwałą i partnerską współpracę.
Proces inwestycyjny ŚFR jest złożony, składa się z 10 etapów i jest wydłużony w czasie. Zespół ŚFR dokłada jednak wszelkich starań by przebiegał on w miarę szybko i sprawnie, z zachowaniem najwyższych standardów rzetelności. Pierwsze etapy procesu wiążą się z dokonaniem oceny nadesłanych przez Projektodawców dokumentów: prezentacji inwestorskiej, wniosku aplikacyjnego oraz modelu biznesowego.
Projektodawcy często chcą wiedzieć wg jakiego klucza Zespół ŚFR dokonuje weryfikacji i oceny projektu. Wychodząc naprzeciw tym oczekiwaniom postanowiliśmy uchylić rąbka tajemnicy, opisując na jakie obszary zwracamy szczególną uwagę podczas wstępnej oceny projektów.
Po pierwsze Zespół
Mimo setek dostępnych nowoczesnych narzędzi wspierających zarządzanie projektem, za jego pomyślną realizacją wciąż w głównej mierze stoją ludzie. Nawet najciekawsze przedsięwzięcie nie ma szansy się urzeczywistnić bez grupy ludzi, którzy je zrealizują. Znaczenie skutecznego zespołu, który będzie w stanie zrealizować wszystkie cele w określonym terminie, budżecie i nie przekraczając określonych zasobów, trudno przecenić. Jednym z najważniejszych wyzwań jakie stoją przed każdym projektodawcą jest zorganizowanie zespołu, a więc określenie kto, pod względem kompetencyjnym, jest niezbędny do tego by zrealizować cele projektowe. Zespół projektowy winien składać się z różnych kategorii osób, o określonych kompetencjach i wiedzy. W każdym projekcie muszą być osoby zaangażowane, które będą decydować odnośnie kryteriów sukcesu projektu, odnośnie zasobów, kierunku prowadzenia tego projektu (decydenci) oraz ludzie, którzy będą faktycznie wykonywać pracę w twoim projekcie i konkretne zadania (wykonawcy). Czasem potrzebna jest fachowa wiedza, której będą musieli dostarczyć fachowcy (konsultanci). Efektywny zespół jest warunkiem koniecznym, aby projekt mógł zakończyć się powodzeniem.
Częstym błędem Projektodawców jest przekonanie, iż da się prowadzić i realizować projekt samodzielnie. Tymczasem realizowanie projektu na zasadzie „jednoosobowej armii” jest nieefektywne i często kończy się porażką. Jedna osoba, jakkolwiek nie byłaby zdolna i wszechstronna pod względem kompetencyjnym nie jest w stanie zrealizować projektu w pojedynkę.
Rynek
Analiza rynkowa to podstawowe zadanie każdego projektodawcy. Zanim zainwestuje on swój czas oraz środki finansowe we wprowadzenie nowego rozwiązania do sprzedaży, musi dokonać on szczegółowej oceny atrakcyjności rynku, ocenić zapotrzebowanie, sprawdzić z kim będzie konkurować o klienta. Przede wszystkim zaś oszacować wielkość rynku. Dane dotyczące wielkości rynku są najważniejszym elementem oceny atrakcyjności tego rynku. O atrakcyjności rynku stanowią również przewidywania co do przyszłego rozwoju rynku, konkurencyjność danego produktu/rozwiązania oraz istniejące bariery wejścia i działania na rynku. Analiza konkurencyjności pozwala na dostosowanie polityki cenowej. Niezwykle istotnym elementem analizy rynku jest również dokonanie odpowiedniej jego segmentacji. Jest to ważne z punktu widzenia doboru strategii promocyjnej i marketingowej, zwłaszcza w sytuacji, gdy budżet przewidziany na te działania nie jest zbyt duży. Na etapie analizy warto także zaplanować, gdzie produkt będzie sprzedawany, jak również określić kanały jego dystrybucji.
Śląski Fundusz Rozwoju inwestuje w projekty, których founderzy są w stanie wykazać szanse na zdobycie rynku swoim produktem. Dobrze oceniana jest wszelka aktywność projektodawcy w zakresie pozyskiwania kontraktów, zamówień oraz kreowania sprzedaży. Jeżeli produkt jeszcze nie istnieje lub jest w fazie przygotowania do sprzedaży, można pozyskać potwierdzenie zapotrzebowania na produkt podpisując umowy przedwstępne lub listy intencyjne.
Model biznesowy
Analiza ekonomiczno-finansowa jest uniwersalnym narzędziem, które pozwala na estymację opłacalności inwestycji. Powinna być ona wykorzystywana do oceny realizowalności i opłacalności każdego projektu biznesowego. Głównym celem analizy ekonomiczno-finansowej jest zaprezentowanie diagnozy ekonomicznego stanu i potencjału badanego podmiotu oraz zbadanie wpływu planowanej inwestycji na prowadzoną działalność, najczęściej w ujęciu długoterminowym.
Niezwykle istotnym elementem analizy potencjału projektodawcy jest ocena sytuacji finansowej w jakiej on się znajduje. Pozwala ona sprawdzić czy w danym momencie firmę stać na zrealizowanie zamierzonego projektu oraz zdiagnozować konkretne zapotrzebowanie na kapitał. Należy także zweryfikować wykonalność projektu. Opiera się ją głównie na możliwościach finansowych, jednak należy wziąć także pod uwagę dodatkowe elementy, zależne od charakteru produkcji nowego produktu i jej wpływu na dotychczasową działalność podmiotu, np. moce produkcyjne i osobowe. Wreszcie należy przeprowadzić ocenę opłacalności inwestycji. Obejmuje ona analizę kosztów oraz przychodów związanych wyłącznie z produkcją, dystrybucją lub sprzedażą wybranego na samym początku produktu. W tej części, która stanowi analizę finansową, uwzględnia się także zmiany kapitałowe w pozostałej działalności wynikające z poszerzenia lub zmiany portfolio produktowego. Ważna jest identyfikacja wszystkich grup kosztów i przychodów. Pozwala to bowiem na rzetelną prognozę wyniku finansowego z planowanej inwestycji. Tego typu analizę winno się przeprowadzić w kontekście długoterminowym.
Produkt/Technologia
Ważnym obszarem poddawanym ocenie jest produkt/technologia. Z punktu widzenia inwestora kluczowym jest zrozumienie czym jest rozwiązanie i jak działa. Czy projektodawca wykorzystuje istniejące technologie czy też zastąpił je własną. Jeśli projekt oparty jest o unikatową technologię warto wykazać jej zabezpieczenie, wyjaśnić dlaczego niełatwo jest skopiować rozwiązanie lub je wyprzedzić. Jeśli przedmiotem projektu jest produkt znajdujący się na wcześniejszych etapach, warto dookreślić jego poziom zaawansowania technologicznego. Polityka Inwestycyjna ŚFR dopuszcza inwestowanie w projekty z gotowym do wdrożenia produktem lub projekty, w których produkt jest na etapie prototypu, o ile pozwalają one na osiągnięcie etapu komercjalizacji w krótkim czasie. Z zasady ŚFR nie inwestuje w projekty, których sukces zależny jest od wyników prac badawczo – rozwojowych.
Ścieżka projektu/trakcja
Podstawą sukcesu każdego projektu jest jego solidne zaplanowanie. Wyznaczenie ścieżki projektu pozwala na rozbicie całości prac na poszczególne zadania wraz z ustaleniem czasu ich realizacji (oraz ewentualnie kosztem realizacji, przydzielonymi zasobami oraz efektem końcowym każdego pojedynczego zadania). Oceniając ten obszar Zespół ŚFR dokonuje analizy zaplanowanego harmonogramu działań. Ocenia czy zaprezentowany plan jest dobry i daje podstawy do osiągnięcia sukcesu. Jak określone zostały kamienie milowe i czy ich osiągnięcie, jest prawdopodobne. Czy prawidłowo zostały zidentyfikowane ryzyka.